जन्मदिवस विशेष: अखंड भारताचे धोरण निर्माता पंतप्रधान मोदी
प्रतिक भारंबे,पॉलिटिकल एडिटर
आज पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांचा वाढदिवस आहे. भारतीय राजकारणामध्ये ज्या पद्धतीने ते प्रभावशाली व्यक्ती म्हणून उदयास आले आहे, स्वतंत्र भारतामध्ये त्याचे इतर कोणतेही उदाहरण पाहिले जात नाही कारण त्यानी ज्या पद्धतीने राज्य आणि राजकारणाची दिशा बदलली ती स्वत: मध्ये एक अद्वितीय उदाहरण आहे.
लोकशाहीमध्ये लोककल्याण धोरण म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या राष्ट्रीय राजकारणाच्या पैलूवर प्रकाश टाकताना पंतप्रधान मोदींनी अभूतपूर्व यश संपादन केले. परंतु या सर्वांनंतरही त्यांनी नव्या विचारसरणीत राष्ट्रवादाची ओळख करुन दिली जी काही उदारमतवादी विचारवंत अत्यंत अरुंद श्रेणीत राहण्याचा प्रयत्न करीत आहेत.
राष्ट्रवादाकडे लोकभिमुख दृष्टीकोन ठेवून मोदींनी केवळ राजकारणाचा प्रवाहच बदलला नाही तर त्याचे नियामक देखील अशा प्रकारे बदलले की गांधीवादाच्या अधीन असलेल्या या देशाची संपूर्ण सामाजिक-आर्थिक रचना राष्ट्रीय मानकांनुसार जगू शकेल. जसे की सांस्कृतिक सहभागाने प्रतिबिंबित होतात.
खरं तर, काही विद्वान त्याला हिंदुत्व म्हणायची चूक करतात, परंतु हे भारतीयतेचे “ते मूलभूत तत्व” आहे जे या देशाची “योग्य सरंचरचना” तयार करते आणि भारताच्या अस्तित्वाची हमी देते. हे अस्तित्व मोदींच्या राजकीय कौशल्यांचे उगम आहे, ज्यामुळे त्यांनी राष्ट्रवादाला नवीन वर्गात आणण्यात यश मिळवले आणि सामान्य जनतेचा पाठिंबा मिळाला. त्यांच्या राजकीय भाषणात सामान्य लोकांचे प्रश्न समाविष्ट केले, हे आश्चर्यकारक सत्य आहे, जे त्याच्या आधी बॅकस्टेजला कुजबुजले जात होते.
त्यापैकी सर्वात आधी प्रख्यात भारताच्या अस्मितेचा मुद्दा होता. हा मुद्दा त्याच्या सांस्कृतिक अस्मितेच्या वर राष्ट्रीयत्वाविषयी होता. काही विद्वानांच्या मते, ही ओळख म्हणजे भारताच्या धर्मनिरपेक्षतेची भावना ज्याबद्दल आपण बोलू शकतो. घटनेत दिलेल्या प्रत्येक नागरिकाच्या हक्कांना मूर्त रूप देण्याच्या मार्गाने मोदींनी याची व्यावहारिक अंमलबजावणी केली आणि कोणत्याही धर्माचे अनुयायी ‘विशेष लाभ प्राप्त वर्ग’ होण्याची गफलत न हो.
मोदींनी राष्ट्रवादाला लोकशाहीशी जोडण्यासाठी त्यात बदल केले आणि जातीच्या वर्तुळात श्रीमंतपणा आणि दारिद्र्य या तत्त्वज्ञानाद्वारे पाहिल्या गेलेल्या समाजातील घटकांचा आवाजाला आपला आवाज केला. त्यांच्या राष्ट्रवादाने सर्व मागासलेल्या आणि गरीब जातींना आणि ग्रामीण भागातील समाजातील विविध घटकांना असे एकात्मिक व्यासपीठ उपलब्ध करुन दिले ज्याद्वारे त्यांचा आवाज एकत्रित होऊ शकला आणि सत्तेच्या शिडीपर्यंत पोहोचू शकला. हेच कारण आहे की मोदींच्या जादूने सामान्य लोकांच्या डोक्यावर आदळला आणि त्यांच्या एका आवाजात, कोट्यावधी लोकांचा आवाज एकाकार झाला जो गेली सत्तर वर्षे सत्तेत प्रभावी सहभाग घेण्यासाठी आपली भागीदारी मागत होता. लोकशाहीतील नेतृत्व क्षमता याला म्हटले जाते ज्यामध्ये नेत्याच्या आवाजात जनता त्यांचा आवाज जाणवते.
हे गुण मोदींकडे येऊ शकले कारण त्यांचे राजकीय जीवन त्या मूलभूत तत्त्वांवर वाहिले गेले होते ज्यात एक मूल जो खेड्याच्या धुळीच्या रस्त्यावर खेळत, एक तरूण झाल्यावर, त्या मोठ्या इमारतीकडे पाहून विचार करू शकेल की ते त्यांच्याद्वारेच बांधले गेले आहे. , ज्यांचे जीवन संकटातून गेले आहे. मोदींची ही दृष्टी त्यांना लोकप्रिय नेते बनवते आणि लोकशाहीवर कठोर टीका केल्यामुळे त्यांची क्षमता त्यांना यशस्वी राजकारणी बनवते, ज्यात त्यांनी त्यांच्यावर फेकलेल्या कठोर टीकेचे दगडान पासूनच नवनिर्माण केले.
जर आपण या दृष्टिकोनातून मोदी सरकारच्या धोरणांचे विश्लेषण केले तर आम्हाला राष्ट्रीय ते आंतरराष्ट्रीय क्षेत्रापर्यंतची चिकाटी दिसली जी मागील सरकारांमध्ये कमतरता होती. जम्मू-काश्मीर राज्यात होणाऱ्या बदलांविषयीचे आहे. स्वातंत्र्यानंतर, त्याच धक्क्यात, हे राज्य ज्या पद्धतीने भारतीय संघाबरोबर घटनात्मक कलम 370 शी जोडले गेले होते त्या मार्गाने अशी दुरुस्ती केली गेली की हे राज्य, भारताच्या इतर राज्यांप्रमाणेच, भारतीय संघाच्या संगमामध्ये समाविष्ट झाले. हे काम घटनात्मक तरतुदींचे पालन करून संसदेच्या माध्यमातून करण्यात आले.
यामध्ये गृहमंत्री अमित शहा यांनी आपल्या पंतप्रधानांच्या ईच्छा लक्षात घेऊन संसदीय चालीरिती – धोरणे अशा प्रकारे पाळल्या की भारतीय संविधान निर्मात्यांच्या भावनांचा देखील आदर केला जाऊ शकेल. वास्तविकता अशी आहे की घटना निर्माता डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांनी घटनेत कलम 370 जोडल्याचा विरोध केला होता. हे काम कधीच सोपे नव्हते, भारताच्या स्वातंत्र्यापासून स्थापना झालेल्या काश्मीरची संकल्पना आणि त्याचे जागतिक प्रतिध्वनी निर्माण होणे स्वाभाविक होते.
ईशान्येकडील राज्यांमध्ये ज्या पद्धतीने भाजपने निवडणुका जिंकण्यास सुरुवात केली आहे त्याचा अंदाज मोदींच्या राष्ट्रवादी फळीत किती रुंद झाला आहे याचाच अंदाज येऊ शकतो. मोदींबद्दल आणखी एक गोष्ट जाणून घेण्याची बाब म्हणजे ते कोणतेही काम अपूर्ण सोडत नाहीत. राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार म्हणून अजित डोभाल यांची निवड करुन त्यांनी परदेशी व अंतर्गत सुरक्षा मोर्चांवर नाविन्यपूर्ण प्रयोग केले आणि देशवासियांना आश्वासन दिले की भारताच्या राष्ट्रीय हिताचे सर्व किंमतींनी संरक्षण केले जाईल.
भारताचा अमेरिका किंवा रशियाशी संबंध असला तरी भारत आपल्या मित्रांची ओळख केवळ आपल्या अटीनुसारच करेल, जर आपण या गोष्टीकडे वळलो तर आपल्याला असे दिसून येईल की जर्मनीचे फ्रान्स आणि ब्रिटन सारख्या युरोपियन देशांशी भारताचे संबंध आणखी घट्ट झाले आहेत. भारताला जगासाठी उपयुक्तता सिद्ध करण्यात यश आले आहे. हा असा बदल आहे ज्यांची अपेक्षा भारतवासी करत होते. योग्य गोष्टीसाठी योग्य व्यक्तीची निवड करणे हे मोदींचे अद्वितीय गुण म्हणू शकता. या धोरणामुळे आज जागतिक राजकारणात भारताच्या प्रतिष्ठेचा लोहा सर्व मानत आहे.
बातम्यांच्या अपडेट मिळवण्यासाठी आम्हाला फॉलो करा
